بررسی رد پای بازدید کنندگان سایت با نقشه حرارتی Heatmap
با پیشرفت تکنولوژی هر روز امکانات و ابزارهای جدیدتری برای خدمت به بشر عرضه میشوند. در این مقاله با یکی از این ابزارها “نقشه حرارتی یا Heatmap ” در حوزه تجارت الکترونیک که آنالیز رفتار بازدیدکنندگان یک وبسایت را ساده تر نموده آشنا میشوید. همه ما این تجربه را داریم که وقتی یک محصول یا خدماتی را تولید و ارائه می کنیم، بازخورد دیگران نسبت به کارمان برای ما خیلی اهمیت دارد، مثلا اگر کتابی می نویسیم، فیلمی می سازیم، آلبوم موسیقی ای ارائه می دهیم، یک محصول جدیدی را تولید می کنیم یا حتی یک عکسی را در شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام می گذاریم دوست داریم که دیده شویم و بتوانیم مخاطب را با خودمان همراه کنیم . در مورد طراحی سایت یا افتتاح یک فروشگاه اینترنتی هم دقیقا همین حس را داریم .از وقتی که بازدید کننده با سایت یا فروشگاه ما آشنا می شود و سفرخود را به درون سایت ما آغاز می کند سایت ما مثل یک سرزمین ناشناخته برای مخاطب یا مشتری است و باید بتوانیم میزبان خوبی برای او باشیم در غیر اینصورت برای همیشه ما را ترک خواهد کرد. فاصله بین مبدا و مقصد در این سفر ممکن است خیلی کوتاه باشد . مثلا وقتی ما یک فروشگاه اینترنتی داریم از لحظه ای که مشتری وارد سایت ما می شود تا لحظه ای که تصمیم میگیرد خرید کند یا فروشگاه ما رو ترک کند زمان خیلی محدودی داریم و ممکن است در همان نگاه اول از سایت نظرش تغییر کند وتصمیم بگیرد از فروشگاه دیگری خرید کند . در این فاصله و فرصت زمانی که داریم، چه کوتاه و چه طولانی، باید بتوانیم مخاطب را سرگرم کنیم ، باید دستش را در دستمان نگه داریم و جوری رفتار کنیم که با علاقه و هیجان همراه ما بیاید . باید جوری عمل کنیم که حتی در تصوراتش هم همسفردیگه یا مکان دیگه ای را برای سفر انتخاب نکند . باید هرلحظه دوستی و رابطه ما در طول این سفر جدی تر و محکم تر شود و باید به ما اطمینان کند و بداند که سلیقه و خواسته هایش را می دانیم و بعد از پایان سفرش هم به خاطر لحظات خوب و شیرینی که با ما داشته و حالادیگه فقط مخاطب ما نیست و میتواند مشتری یا مشترک ما باشد از خاطرات خودش در این سفر با آدمهای دیگه هم صحبت کند و سفر به وب شهر ما را به دیگران هم توصیه کند. این همراه کردن و همراه نگه داشتن مخاطب و ایجاد شوق و انگیزه و رابطه دوستی ماجرای ساده ای نیست. ما در کسب و کار فیزیکی و قدیمی هم اگر می خواستیم در بازار موفق باشیم باید علایق و ویژگی های مشتریها را می شناختیم و بر این اساس یک محصول را تولید و به بازار عرضه می کردیم . شاید شناخت سلیقه و ویژگی های مخاطب و مصرف کننده در کسب و کارهای سنتی و قدیمی خیلی سخت و زمان بر بود، اما در فضای آنلاین و تجارت هوشمند امروز، ما با کمک ابزارها و سیستم های آمارگیری و ردیابی بازدید کننده ها میتوانیم به خیلی از ویژگی های مخاطب پی ببریم و به کمک این اطلاعات و تکنیک های بهینه سازی سایت، باعث افزایش فروش و کارایی بهتر سایت خود شویم . ما برای اینکه به شناخت درستی از مخاطب و بازید کنندگان برسیم باید بدانیم مخاطب سایت یا مشتری های فروشگاه اینترنتی محصول یا محتوایی که ارائه می دهیم چه کسانی هستند ؟چه نوع از محتوا را بیشتر می پسندند ؟ (فیلم ، صوت ، متن ، عکس ، و… )،چه رنگ هایی در طراحی سایت بیشتر جذبشان کرده است ؟( رنگهای گرم یا سرد )، به چه موضوعاتی بیشتر علاقه دارند ؟(خبر، مقاله های علمی، داستان و…. )، در طول روز چه قدر ظرفیت دریافت و مصرف محتوای ما را دارند ؟ (با بمباران اطلاعاتی این روزها چه قدر فرصت دارند و میتوانند از سایت ما و محتویاتش استفاده کنند)، از چه وسیله ای برای بازدید از وب سایت ما استفاده میکنند (لپ تاپ، موبایل، تبلت ) و … ما برای موفقیت درکسب و کارآنلاین و تجارت هوشمند نیازمند شناخت دقیق تمامی این موارد هستیم. هرچند که در فضای آنلاین هم مانند فضای فیزیکی حضور پر مخاطب می تواند یکی ازدلایل موفقیت باشد که با ابزار هایی مانند گوگل آنالیتیکس می توانیم در مورد آن بدانیم ، اما در کنار این ابزار نیاز داریم که رفتار و عملکرد مشتری یا مخاطب سایت خودمان را هم به دقت و با ابزار دقیق رد یابی کنیم. یکی از این ابزارهای کاربردی برای تجزیه و تحلیل رفتار بازدید کننده ها نقشه حرارتی heat map هست.
نقشه حرارتی Heat : در این ابزار آنالیز کننده heat به میزان عملکرد یا تکرار عمل و حضور مخاطب در یک منطقه خاص اشاره داره . رنگهای گرم به معنای تراکم یا عملکرد بیشتر و رنگهای سرد به معنای عملکرد و تراکم کمتر. Map : نقشه و راهنما به زبان ساده نقشه حرارتی یا heat map یک نقشه گرافیکی و رنگی هست که با تبدیل شاخص ها و داده های خام ثبت شده به طیفی از رنگ های معنادار می تواند با ارائه تجزیه و تحلیل سریع و قابل فهم، پاسخی مناسب برای پرسش های ما در مورد نحوه تغییر و بهینه سازی سایت باشد . بیاید با هم یک نگاهی به این دو شکل بیاندازیم، یکی از شکل ها تجزیه و تحلیل به صورت نمودار و اطلاعات عددی و دیگری به صورت طیفی از رنگ ها و تصویری. به نظر شما با کدام ابزار و سیستم آمارگیری تجزیه و تحلیل اطلاعات قابل درک تر و ساده تر است ؟ شما هم قبول دارید که تجزیه و تحلیل و درک داده های آماری به شکل تصویری و گرافیکی برای ما ساده تر و قابل فهم تر هست؟ همانطور که ممکن است ما به عنوان طراح سایت یا تولید کننده محتوا بتوانیم اطلاعات عددی و متنی را با تصاویر یا اینفوگراف ها بهتر و کاربر پسندتر ارائه بدهیم، نقشه حرارتی heatmap هم برای ما به عنوان مدیر وب سایت ، تولید کننده محتوا یا طراح سایت و به طور کلی هرکسی که با آنالیز سایت سر و کار دارد می تواند قابل درک تر با کاربری ساده تری باشد نسبت به ابزاری مثل گوگل آنالیتیکس که فقط به صورت داده خام یا چارت و نمودار اطلاعات را ارئه می دهد .
رفتار مشتریان یا customer behavior چیست؟ ارزیابی رفتار مشتریان از چه رو حائز اهمیت است؟
کمبود زمان و توجه مخاطب از جمله منابع محدودی است که همه کسب و کارهای آنلاین این روزها با آن مواجه هستند، و به همین علت نباید تصمیم های استراتژیک مربوط به کسب و کار خود را بر اساس فرضیات یا حدس و گمان بگیریم. در شرایطی که مخاطب دائما درمعرض بمباران اطلاعات و پیام های تبلیغاتی است، قطعا راهکار منطقی برای حرکت در مسیر درست موفقیت در کسب و کار آنلاین، شناخت دقیق و تجزیه و تحلیل کامل رفتار و عملکرد مشتریان است.
در این بازار رقابتی سخت، اگر بخواهیم موفق و ماندگار باشیم باید نیاز و سلیقه مخاطب را فراتر از فرم های نظر سنجی قدیمی یا روش های کامنت گذاری در زیر مطالب یا محصولات بشناسیم.
ما باید مسیری که تک تک بازدید کنندگان سایت در سفر به سایت ما داشته اند را ردیابی و تجزیه و تحلیل کنیم .اهمیت آنالیز و تحلیل رفتار مشتریان یا customer behavior در این مرحله مشخص میشود.
زمان ما برای همراه نگه داشتن مخاطب بسیار کم است و فقط در حد همان چند ثانیه اول حضور در سایت و اسکن اولیه اطلاعات و گرافیک توسط بازدید کننده فرصت داریم که در تصمیم گیری او تاثیر بگذاریم که با همراه شود یا سایت ما را ترک کند .
پس برای موفقیت در کسب و کار آنلاین خود باید از ابزاری استفاد کنیم که به تعداد زیادی از پرسش ها در مورد مخاطب و مشتری به ما پاسخ دقیق و قابل اعتمادی بدهد . سوالهایی مانند:
-مشتریان یا مخاطبان ما چه کسانی هستند، با چه ویژگی ها و سلیقه ای و در سایت ما به دنبال چه چیزهایی هستند ؟
-در چه روزها و ساعاتی تعداد بازدید کننده های سایت ما افزایش یا کاهش می یابد و مطالب مهم را در چه زمانی باید در سایت بگذاریم یا از طریق ایمیل ارسال کنیم ؟
-چه قسمت های از سایت و چه نوع محتوایی برای مخاطب جذابیت بیشتری داشته است ؟
-با چه کلمات کلیدی و یا چه لینک ها و مسیرهایی مخاطب به سایت ما رسیده است ؟
-روی کدام لینک های سایت بیشتر کلیک شده است ؟
-چه زمانی و چرا مخاطب به ما ” نه” گفته و سایت ما را ترک کرده است ؟
-چه مدت زمانی مخاطب در سایت توقف داشته و کدام قسمت ها بیشتر بازدید شده ؟
-و…
برای پاسخ به این پرسش ها و بازآرایی و بازسازی سایت خودمان بر اساس نیاز و سلیقه مخاطب استفاده از ابزار آمارگیری کیفی میتواند مناسب باشد.
برای آشنایی بیشتر با این نوع از ابزارهای آمارگیری میتوانید به سایت Overheat.ir مراجعه کنید. این سایت تعداد زیادی امکانات برای شناخت رفتار بازدیدکننده در اختیار ما می گذارد که از جمله مهمترین آنها یک تصویر گرافیکی به شکل نقشه حرارتی یا Heatmap می باشد، که با استفاده از رنگهای گرم و سرد نقاط با تراکم زیاد و کم را مشخص می کند.
لازم به یاد آوری است که تجزیه و تحلیل صفحات وب با آمار و ارقام کار نسبتا پیچیده ای است که نیاز به مهارت و تخصص دارد. اما ابزاری مانند Overheat تعداد زیادی اطلاعات مهم و کاربردی از عملکرد مشتریان در زمان حضور در سایت را به صورت تصویری و گرافیکی به ما ارائه میدهد . بررسی رفتار مشتریان در چه مواردی به ما کمک میکند؟ شناخت سلیقه مخاطب:
با شناخت سلیقه مخاطب و بازدید کننده میتوانیم یک محیط مناسب و دوست داشتنی برای بازدید کنندگان خود فراهم کنیم . مثلا در مورد فروشگاههای آنلاین باید بدونیم، کدام یک از محصولات ما طرفدار بیشتری دارد ؟ تبلیغات و گزارش محصولات ما به کمک چه نوعی از محتوا کاراتر بوده ؟ ( متن ، تصویر ، فیلم آموزشی ، پادکست و …) ، یا استفاده از چه رنگ هایی باعث جلب توجه بیشتر مخاطب شده و… .
یا بتوانیم عیب یابی کنیم ، مثلا ممکن است بیشتر بازدید کننده های سایت با موبایل در محیط کار یا محیطهای عمومی سایت ما رو باز می کنند و قرار دادن یک ویدئو همراه با صدای بلند به صورت پیش فرض ممکن است باعث شود برای همیشه سایت مارو ترک کنند . ما با آنالیز رفتاری و عملکردی به کمک ابزار آمارگیری کیفی میتوانیم پی به این مشکلات ببریم و با تغییرات مناسب و به جا از کاهش آمار بازدید کننده های سایت جلوگیری کنیم ، در این مورد خاص میتوانیم به صورت پیش فرض صدا را از ویدئو حذف کنیم یا کلا ویدئو را از سایت برداریم. کدام محتوا، کدام قسمت سایت: ما با جمع آوری اطلاعات و داده های آماری که به ما نشان میدهد در کدام قسمت های وب سایت تراکم بازدید و کلیک بیشتر بوده ، میتوانیم اطلاعات و محتواهای مهم، محصولات خاص و یا بنرهای تبلیغاتی خود را که لازم است توسط مخاطب بیشتر دیده شود، در قست های پربازدید سایت قرار دهیم و به این شکل افراد بیشتری با خدمات و محصولات ما آشنا می شوند .
شناخت دقیق عملکرد و رفتار مشتریان به ما یک بازخورد سریع از میزان کارایی محتوا و طراحی سایت می دهد که بر اساس این اطلاعات میتوانیم تغییرات لازم برای بهبود عملکرد وب سایت را با اطمینان بیشتر و هزینه و خطای کمتر اجرا کنیم.